![]()
Echte mannen drinken whisky: we noemen James Bond. De ene whisky is de andere niet, er zijn tal van soorten en smaken, maar je drinkt ‘m sowieso zonder ijs. We belden met whiskykenner van het jaar 2013, Matthijs Hakfoort, die ons alles van haver tot gort uitlegde. Van gerst tot whisky dus.
Whisky kun je het beste vergelijken met een vrouw: in de basis hetzelfde, maar in gebruik is er een wereld van verschil. Leg drie vaten met new spirit naast elkaar om te rijpen, dan smaken ze twintig jaar later alle drie anders. “Die variatie is precies wat whisky nou zo interessant maakt.” zegt Matthijs. Wil je gaan doe-het-zelven in je kelder, dan moet je op een paar dingen letten. “Whisky mag pas zo heten als het drie jaar op vat heeft gestaan. Dat vat moet van eikenhout zijn, en de new spirit moet gedestilleerd zijn in een koperen ketel.”
![]()
Met zoveel verschillende soorten, is het lastig om de lekkerste te vinden.
Soorten en maten
Met zoveel wereldwijde soorten zie je als whisky-maagd door de bomen bijna het bos niet meer. “Er is maar één manier om te bepalen wat je lekker vindt, en dat is proeven. Loop een slijter binnen en vraag om een goede single malt.” Zo simpel is het dus. Door het gigantische aanbod vindt zelfs de whiskykenner van het jaar 2013 het moeilijk om een favoriet aan te wijzen. “Ik heb thuis zo’n zestig soorten, ze zijn allemaal wel eens favoriet geweest.” lacht hij. Toch heeft ‘ie vandaag een lichte voorkeur voor de whisky van destilleerderij Rosebank. “Een bloemachtige whisky, heel gelaagd. Niet heel uitgesproken, maar je proeft er onder andere citrus en vanille in.” Hier is overduidelijk een kenner aan het woord.
Even terug naar single malt. Dat is whisky die afkomstig is uit één destilleerderij, maar een mix van whisky uit diverse vaten bevat. “Whisky uit één vat is vrij extreem, daar zit vaak een overheersend aroma aan. Een blend zoals Johnny Walker Black Label bevat whisky uit wel veertig verschillende destilleerderijen. Dat geeft een mildere smaak, dus dat spreekt veel meer mensen aan.”
Een neus voor whisky
Wil je professioneel voor de dag komen, dan moet je laten zien dat je een neus voor whisky hebt. Let bij het proeven op smaak, geur en finish. Op de vraag of je whisky na het proeven, net als bij wijn uitspuugt, antwoordt Matthijs van niet. “Nee hoor, dat slik je gewoon door.” Klinkt logisch, in verband met die finish. “Begin met ruiken. Draai de whisky rond in het glas, en ruik dan nog eens van dichtbij en van ver af. Probeer te benoemen wat je ruikt.” Vooral dat laatste is lastig voor ongeoefende whiskydrinkers, want die weten niet precies wat ze ruiken. “Op een gegeven moment weet je dat op ex-bourbon vaten gerijpte Whisky vanille bevat. Je kunt daar dan langs ruiken, en dan ontdek je meer dan je in eerste instantie had gedacht.” Het grootste deel van de verkrijgbare whisky wordt op deze manier gemaakt. Whisky kan ook worden gerijpt op sherry vaten. De goudkleurige drank krijgt dan een fruitig aroma, je vind er bijvoorbeeld rozijnen in terug. Het is naast rokerige whisky één van de meer uitgesproken aroma’s.
Soms wordt er tijdens het proeven water toegevoegd aan het glas. Matthijs vertelt waarom dat gebeurt. ”Water zorgt voor een chemische reactie in de whisky waardoor de smaak ronder wordt. Water kan smaaktonen dempen, of juist uitlichten. Eén druppel is daar meestal al genoeg voor.” Staat er een glas whisky voor je neus met een alcoholpercentage boven de vijftig procent, dan mogen dat twee á drie druppels zijn . “Anders proef je alleen maar alcohol.” luidt de simpele verklaring van Matthijs. De meeste whiskeys zitten net boven de veertig procent.
Prijzige flessen
Tegenwoordig kom je flessen tegen van honderden euro’s, maar Matthijs heeft daar een heldere mening over. “Doorgaans geldt: hoe mooier de verpakking, hoe slechter de Whisky.” Aha, het welbekende compensatiegedrag. “De prijzen van Whisky stijgen voortdurend, vooral aan de bovenkant van de markt.” Toch kan duurdere whisky betekenen dat hij met meer zorg gestookt, of langer in het vat gezeten heeft. Hoe langer de whisky ligt, hoe meer kosten dat voor de distilleerderij betekent. En dat wordt doorberekend aan de consument.
![]()
De Whisky van Macallan is 64 jaar oud en ging in 2010 voor $460.000 over de toonbank.
Leeftijdsgrens
Hoe ouder hoe beter mag opgaan bij wijn, bij whisky telt dat niet. “Tot op een zekere hoogte wel, maar op een gegeven moment kan de whisky stuk gaan. Hij wordt dan droog en bitter, en dat verdringt andere smaken. Daar is geen algemene regel voor, want er zijn whiskysoorten die met zeventig jaar nog een prachtige smaak hebben.” Daar staat tegenover dat sommige whiskey’s op dertigjarige leeftijd al wrang worden.
Hoe je whisky drinkt, mag je van Matthijs zelf uitmaken. Hoort er nu wel, of geen ijsblokje in? “Ijs verdooft je smaakpapillen. Ik zou het niet doen, maar als je het lekker vindt: ga ervoor.” Datzelfde geldt voor het mengen van whisky met bijvoorbeeld cola. Dat beïnvloedt de pure smaak van whisky, maar volgens Matthijs is het vooral belangrijk dat je van je drankje geniet. En dan verschillen smaken. Wat in ieder geval een gouden combinatie oplevert, is chocolade bij op sherry vaten gerijpte whisky. “Fruit en chocolade, dat is altijd lekker toch?” Absoluut, net als bij desserts.
Het bericht Drank voor mannen: whisky verscheen eerst op Playboy Nederland.
Deze vraag lees je in het Bad Boy Issue dat nu in de winkels ligt. 
Het interview met Noa Neal staat in het Bad Boy Issue,